KHÁNG SINH - CÁC CÁCH PHÂN LỌAI PHỔ BIẾN

Kháng sinh được phân loại theo nhiều cách khác nhau, trong đó cách phân loại theo cấu trúc hóa học được sử dụng phổ biến nhất. Theo cách phân loại này, kháng sinh được chia thành 9 nhóm chính, bao gồm:

• Nhóm beta-lactam: Gồm các penicilin, cephalosporin, beta-lactam khác, carbapenem, monobactam, các chất ức chế beta-lactamase.
• Nhóm aminoglycosid: Gồm streptomycin, gentamycin, amikacin, tobramycin, neomycin, kanamycin,paromomycin.
• Nhóm macrolid: Gồm erythromycin, clarithromycin, azithromycin, roxithromycin.
• Nhóm lincosamid: Gồm lincomycin, clindamycin.
• Nhóm phenicol: Gồm chloramphenicol, thiamphenicol.
• Nhóm tetracycline: Gồm tetracycline, doxycycline, chlortetracycline, oxytetracycline, minocycline.
• Nhóm fluoroquinolon: Gồm ciprofloxacin, levofloxacin, ofloxacin, norfloxacin, moxifloxacin.
• Nhóm sulfonamid và trimetoprim: Gồm sulfadiazine, sulfamethoxazole, cotrimoxazole.

Ngoài ra, kháng sinh còn có thể được phân loại theo phổ tác dụng, cơ chế tác dụng, hoặc theo nguồn gốc. Theo phổ tác dụng, kháng sinh được chia thành 2 loại chính:

• Kháng sinh phổ hẹp: Chỉ tác dụng trên một số loài vi khuẩn nhất định. Ví dụ, isoniazid chỉ tác dụng trên Mycobacterium tuberculosis.
• Kháng sinh phổ rộng: Tác dụng trên nhiều loại vi khuẩn, cả vi khuẩn gram âm và vi khuẩn gram dương. Ví dụ,nhóm quinolone, macrolide, carbapenem.

Phân loại theo cơ chế tác dụng

Theo cơ chế tác dụng, kháng sinh được chia thành nhiều loại khác nhau, bao gồm:

• Kháng sinh ức chế quá trình tổng hợp thành tế bào: Gồm beta-lactam, aminoglycosid, macrolid, lincosamid,phenicol, fluoroquinolon, sulfonamid và trimetoprim.
• Kháng sinh ức chế quá trình sinh tổng hợp protein: Gồm tetracycline, chloramphenicol, erythromycin.
• Kháng sinh ức chế quá trình phân chia tế bào: Gồm rifampicin.

Phân loại theo nguồn gốc. Theo nguồn gốc, kháng sinh được chia thành 2 loại chính:

• Kháng sinh tự nhiên: Được chiết xuất từ các vi sinh vật, chẳng hạn như penicillin, cephalosporin,streptomycin, chloramphenicol.
• Kháng sinh tổng hợp: Được tổng hợp từ các hợp chất hóa học, chẳng hạn như erythromycin, ciprofloxacin,cotrimoxazole.

Việc phân loại kháng sinh có ý nghĩa quan trọng trong việc lựa chọn kháng sinh phù hợp với từng loại nhiễm khuẩn.